Kendi ideolojilerine o kadar g�veniyorlar ki bir ba�ka d���ncenin toplumda itibar g�rmesine bir t�rl� inanam�yorlar. Hem fa�ist hem solcu, hem millici hem Bat� hayran�, hem antiemperyalist hem oryantalist, hem kendisinden raz� hem de i�inde bulundu�u co�rafyadan ve k�lt�rden nefret eden bu ruh hali 1830'lardan beri var ve her ge�en g�n daha da a��rla�an bir travmaya neden oluyor.
Prof. Dr. Mazhar Ba�l�/ Akademisyen, Yazar
�zmir'in Gediz il�esinde seyir halindeki bir otob�s�n yolcular�, yanlar�nda bulunan Suriyeli �� kad�n� �ocuklar�yla birlikte zorla otob�sten indiriyorlar hakaret ediyorlar ve yol kenar�nda b�rakt�klar� o mazlum ve boynu b�k�k kad�nlara "Ohhhh", "Defolun gidin �lkenize" diye ba��r�yorlar.
Bu utan� verici olay�n g�r�nt�lerini izledi�im andan beri, "Bu hastalarla birlikte ya�ayabilir miyiz?" sorusu sahiden de hi� akl�mdan ��kmad�. O g�n bug�nd�r zehirli bir k�ym�k gibi beynimi kemirip duruyor bu soru.
�nsan hem iyili�in hem de k�t�l���n en ucuna kadar gidebilen tek varl�kt�r. �yinin daha iyisi k�t�n�n daha k�t�s� olabilir. �iddet ve fenal�kta hadsiz bir �eytan da olabilir iyilikte s�n�r tan�mayan bir melek de. Bu, insan�n iradesine ve iman�na ba�l�d�r.
�teki ile ili�kisini varolu�sal orjin �zerinden kurmak
Bu g�rd���m�z manzara tek kelime ile fa�izmdir. Fa�izm �eytani bir haslettir. Malum �eytan, kendisi ile muhatab� olan Hz. Adem aras�nda �zsel bir k�yaslama yap�p kendisini yarat�l�� �z�nden dolay� �st�n g�rmekle �v�n�p rahmetten kovulmu�tur. Kendisi ile �teki aras�ndaki ili�kiyi varolu�sal orjin �zerinden kuran her ideolojik kod bu �eytani fa�izmin izini ta��r i�inde.
Son zamanlarda �zellikle sosyal medya �zerinden ve baz� s�z�mona siyasi akt�rlerin deste�i ile provakatif bir �ekilde bu fikir yayg�nla�t�r�lmaya �al���l�yor. Bu konuda ba�ar�l� olduklar�n� da s�ylemek m�mk�nd�r. Zira yabanc�lara veya �tekiye kar�� son derece kindar bir kitle var kar��m�zda.
Peki bu kitle nas�l olu�tu? E�er bu s�reci, yani toplumsal travma halini ya�ayan bu g�ruhun durumunu sa�l�kl� bir �ekilde te�his etmezsek tedavisi i�in veya onlar�n �errinden emin olmak i�in yap�lacaklar� da belirleyemeyiz.
Cahiliye adetleri
Etnik referansl� k�ymet bi�me d���ncesini kovman�n en etkin yolu elbette ki din karde�li�idir. Bir ba�ka ifade ile �mmet d���ncesidir. Bilindi�i gibi sahabeden Ebu Zer bir g�n Bilal-i Habe�i ile tart���rken "Sen ne anlars�n Zenci" anlam�na gelen bir hitapta bulunur ve konu Efendimize (sav) intikal eder. O da Ebu Zer'e "Sende hala cahiliye adetleri g�r�yorum. �nsan hi� derisinin renginden dolay� ay�plan�r m�? �nemli olan Allah korkusudur" der. Bunun �zerine Ebu Zer, kendisini Bilal'e affettirmek i�in do�rudan Bilal'in evine ko�ar ve kap�s�n�n e�i�ine ba��n� koyup "Ey Bilal, senin m�barek aya��n bu k�t�, kaba Ebu Zerr'in y�z�ne basarak ge�medik�e ben bu e�ikten kafam� kald�rmayaca��m" der. Bunun �zerine Bilal-i Habe�i, Eb� Zer'i kald�r�p "Kalk karde�im. Bu y�z, bas�lmaya de�il �p�lmeye lay�kt�r. Ben sana hakk�m� helal ettim" der.
Bu k�ssa bize inananlar�n karde�lik ortak paydas�nda bulu�malar�n�n bir emir oldu�unu buyurmaktad�r velev ki "karde�" dedi�imizin bundan haberi olmas�n. Fazla s�ze hacet yok, �slam dininin temel ilkesi "Arap'�n Acem'e, Acem'in Arap'a" �st�nl��� yoktur. �st�nl�k ancak takva iledir.
Peki d�nyaya bu pencereden bakmayanlar i�in bu hastal���n tedavisi nedir? Hukuk. D�nyada bu konudaki duygular�n kontrol edilmesi i�in etkin olarak ba�vurulan en cayd�r�c� yol cezai yapt�r�mlard�r. Ne yaz�k ki �lkemizde "nefret su�lar�" ile ilgili bir d�zenleme yok. �steyen kafa tas�� fa�ist provokat�r istedi�i manip�lasyonu yapabiliyor. Siyasi ve me�ru bir kimli�in arkas�na saklanarak y�r�tt�kleri husumetle toplumu �ok b�y�k bir u�uruma s�r�kleyebiliyor.
Bug�nlerde muhatap oldu�umuz g��men veya �teki (Suriyeli) kar��tl���n� k�r�kleyenlerin as�l amac�n�n �slam d��manl��� ve M�sl�man nefreti oldu�undan ��phe yok. Zira bunlar hi�bir zaman �lkedeki Ruslardan, Balkanl�lardan, Ukraynal�lardan, Almanlardan, �skandinavlardan hatta PKK belas� ile en yo�un u�ra�t���m�z bir zamanda gelen K�rtlerden bile bu kadar rahats�z olmad�lar.
K�t�l�k i�in fiziki mekan ihtiyac�
Oysa yak�n bir tarihe kadar Suriye ile aram�zda hi�bir siyasi ve sosyolojik s�n�r yoktu ve Afganistan da hamaset ile kutsad�klar� �stiklal Sava��'ndaki en b�y�k destek�imizdi. Ama bug�n "�lkemde seni istemiyorum" s�z�n�n en b�y�k muhatab� bu iki kavimdir. Bu arada belirtmek isterim ki bu �lke ve ba�ka hi�bir �lke Suriyeli kad�nlar� otob�sten indiren fa�istlerin ve kafa tas��lar�n de�il. Onlar�n bir �lkesi yok, sadece k�t�l�k i�in bir fiziki mekana ihtiya�lar� var. �eytan�n bir yurdu yok, nerede k�t�l�k edebilirse orada zuhur eder.
Suriye ile olan ge�mi�imizden, Afganistan ile karde�li�imizden ve mazlumlara el uzatan inanc�m�zdan kendini soyutlayanlar�n temel hedefi yeni bir ulus in�a etmektir ve bu projeye yeni bir din in�a etmek de hep e�lik etmektedir. Eskisine d��manl�kta s�n�r tan�mayacaklar. Daha da �tesini g�rece�imizden kimsenin ku�kusu olmas�n. Bunun i�in i�te yukar�da and���m "ayr�mc�l�kla m�cadele ve nefret su�lar� yasas�" mutlaka yap�lmal� ve anayasan�n ruhunu olu�turan temel ilkelerden birisi olmal�d�r. Toplumdaki farkl�l�klar� birbirine kar�� k��k�rtan ve onlardan en az�nl�kta olan� makbul g�ren bir anlay���n �ekillendirdi�i bir siyasi sistem bize huzur vermeyecektir ve vermedi de. Art�k ihtiyac�m�z olan Anadolu'daki birlikte ya�amaya ve �o�ulculu�a hayat veren p�narlardan beslenen bir yap�n�n cari olmas�d�r. Zira �lkedeki kurucu irade el de�i�tirdi. Bu siyasi ve sosyolojik de�i�imin anayasal gere�i yap�lmal� aksi halde h�k�met bunun vebalinin alt�ndan kalkamaz. Bu ad�m� sadece sivil siyasetin i�ine yeni dahil olan akt�r�n me�ruiyyetini temin i�in de�il ayn� zamanda iktidar� kaybediyoruz travmas� ya�ayan bu azg�n az�nl���n teskin olmas� i�in de yapmal�. �lkedeki din vicdan �zg�rl���, kutsal de�erlerin dokunulmazl��� vs gibi konular anayasal g�vence alt�na al�nmadan bunlar�n pervas�zl�klar� son bulmayacak. Bu sa�land�ktan sonra onlar da art�k bu ger�e�in fark�na varacaklar ve ona g�re yol haritalar�n� belirleyecekler.
Rehabilite edilmeleri gerekli
AK Parti iktidar�n�n sa�lam bir zemine oturmas�ndan sonra eski T�rkiye'nin kurucu ideolojisi olan ulus�uluk fikrine iman etmi� olanlar �ok b�y�k bir t�kenmi�lik sendromu ya��yor. Birileri ki�isel olarak bunlara "beter olsunlar" diyebilir ama kamu i�leyi�i konuya ki�isel hissiyatla yakla�mamal�. Bunlar� derhal tedavi edecek bir rehabilitasyon program� a��klanmal� aksi halde toplumu ifsat edecek b�y�k bir riskle kar�� kar��yay�z.
Bu rehabilitasyon s�recinde en b�y�k g�rev esas�nda iktidara ve milliyet�ilere d���yor. �zellikle T�rk Milliyet�ileri, bu hastal�kl� ruh halinin kendi isimlerinin arkas�na s���nmalar�na izin vermemelidirler. Giyiminden diline, mimarisinden aile yap�s�na, musikideki t�n�s�ndan ba��ndaki serpu�una kadar tamamen birbirinden farkl� olan kavimlerin ya�ad��� �anl�urfa'daki en ��hretli T�rk milliyet�isi siyaset�iler Urfa'daki Araplard�r.
Bu kindarl��� ve ya�anan travmay� h�k�metin g��men politikalar�na veya ekonomiye ba�layan analizlere itibar etmeyin, i�in esas hedefi toplumsal birlikteli�in ortak paydalar�d�r. Bizim gibi farkl�l�klardan olu�an toplumlarda makul olan birle�tirici fakt�rlere vurgu yap�lmal�d�r. Da��t�c� fakt�rleri m�mk�n oldu�u kadar azaltmak gerekir.
Farkl�l�klara tahamm�l etmeyen toplumlar da��lmak ve par�alanmak zorundalar. Hele ki pespaye bir ideoloji �zerinden, kaba g�� ve hamasetle, �ark kurnazl���yla, ilkel d���ncelerle her tarafta s�r�tan bir asimilasyon politikan�z varsa sizin sonunuz h�sran olacakt�r. Bunu ben s�ylemiyorum, toplumsal tarih b�yle buyuruyor. Hem de bizim kendi tarihimiz.
Suriye'yi nas�l kaybetti�imizi hat�rlay�n l�tfen. Sakall� Nureddin Pa�a'y� ve 1922'deki �zmir yang�n�n�... Ko�giri �syan�'n�n bast�r�lma y�ntemi ile Irak Cephesi'ndeki entrikalar� ve Suriye'nin, yani y�re�imizin bir par�as�n�n kopmas� aras�ndaki ba�� kurmak tarih�iler i�in zor de�ildir. Arap co�rafyas�ndaki halklar�n �nemli bir k�sm�n�n imparatorluktan kopmalar�, entrikac� �ttihat��lar�n Birinci D�nya Harbi esnas�ndaki fa�izan tutumlar� ve i� infazlar�ndan dolay� ger�ekle�ti. "Arkadan han�erlendik" ise bu ger�e�in manip�le edilmesi i�in �retilmi� bir hikayedir. �anakkale �ehitli�i'nde �zmirliler kadar Halepliler de var.
Ez c�mle g�rd���m�z manzara ve buna benzer insan� utand�ran daha pek �ok "�teki" d��manl��� i�eren tutum ve davran��lar�n normal bir ruh halini yans�tmad���, bunun acilen hem tedavi edilmesi hem de yasalarla kontrol edilmesi gerekti�i a��kt�r. �stelik bu hastal�k bedensel ar�zalara da benzemez, kolay kolay tedavi edilemez maalesef. Bu hastal��a neden olan birka� fakt�r var. Bunlar�n en ba��nda da sahip oldu�u ideolojiyi d�nyan�n en bilimsel ve sahih bilgisi olarak g�rmek gelmektedir. Kendi ideolojilerine o kadar g�veniyorlar ki bir ba�ka d���ncenin toplumda itibar g�rmesine bir t�rl� inanam�yorlar ve bunu kabullenemiyorlar. Nas�l olur insanlar muhafazakarlara oy veriyorlar sorusunun cevab�n� bulamamalar�n�n nedeni de budur zaten. Hem fa�ist hem solcu, hem millici hem Bat� hayran�, hem antiemperyalist hem oryantalist hem kendisinden raz� hem de i�inde bulundu�u co�rafyadan ve k�lt�rden nefret eden bu ruh hali 1830'lardan beri var ve her ge�en g�n daha da a��rla�an bir travmaya neden oluyor.
Hi� kimse bu kindar ruh hastalar�n�n �lke ile ilgili bir milli hassasiyetlerinin oldu�u itiraz�nda l�tfen bulunmas�n. Milli hassasiyet sadece kullan�lan bir maskedir. O kad�nlar e�er ba�� a��k, sar���n ve Finlandiyal� olsalard� ve kendi aralar�nda da Arap�a de�il de �ngilizce konu�uyor olsalard� bu tarz bir pervas�zl�k olabilir miydi? Ya da olsayd� nas�l bir tepki g�sterilirdi?
Se�im ile muhafazakar iktidardan alamad�klar� ��lerini mazlum g��menlerden almaya �al���yorlar. O otob�steki Suriyeli mazlumlara olan d��manl�klar� ve kinleri esas�nda toplumdaki ba��rt�l�leredir. �ktidarda bulunan muhafazakarl��a ve ba��rt�s�nedir �fkeleri.
Ezc�mle, iktidar i�in bize oy verebilirler beklentisi ile M�sl�man topluma ve �slam dinine kar�� a��ktan d��manl�k etme cesareti ve fikri olmayanlar bunu "Arap d��manl���" �zerinden yap�yorlar: �eytani bir tutum olan fa�izmi de kendilerine siper etmi�ler. Oysa biliyoruz ki birlikte ya�ama p�nar�n� zehirleyen de fa�izmdir.